Dat tekort was niet de eerste keer. In 2021 was ook al eens een tekort van 1,5 miljoen geconstateerd. Toen zijn een pakket maatregelen afgesproken om meer zicht en grip op de kosten te krijgen. Naar nu blijkt, zijn die maatregelen niet consequent doorgevoerd en verloor het college in de afgelopen 2 jaar zicht op de kostenontwikkeling onder andere door het ontbreken van een goede verplichtingen administratie.

Probleem bij de jeugdzorg is, dat het een zogenaamde Open Einde regeling is. Dus alle verwezen zorg (ook door bijvoorbeeld een huisarts of de rechter) komt voor rekening van de gemeente. Je kunt er wel voor budgetteren (in ons geval ca 9 miljoen per jaar) maar je weet van tevoren nooit of je daarmee uitkomt. In de jaren 2021 en 2022 hielden we er iets aan over, volgens de wethouder was dat mede de oorzaak waarom het college in 2023 minder alert was. Daarbij kwam nog het feit dat niet het college dit tekort zelf had ontdekt, maar dat het bij de controle door de accountant van de jaarrekening over 2023 pas naar voren was gekomen. In de commissie trok de wethouder al het boetekleed aan en beloofde beterschap, maar daarmee was voor onder andere de fractie LEF de kous niet af. Dus werden er twee moties ingediend: een motie van treurnis en een motie “grip op de jeugdzorg”. De motie van treurnis over de gang van zaken werd uiteindelijk door zeven fractie ingediend (alleen CDA en wij hebben dat niet gedaan) en unaniem aangenomen.  De motie “Grip op de jeugdzorg” met het voorstel voor het nemen van een aantal maatregelen werd uiteindelijk net aan verworpen omdat D66, VVD, Seniorenpartij, Inwonerscollectief en RVB vonden dat die maatregelen al opgenomen waren in de toezeggingen van de wethouder.

Daarnaast hadden we dus nog de discussie over de tussenevaluatie rondom de jeugdzorg. Hier was onze inbreng in de raad als volgt:

“We hebben wat aarzeling bij dit voorstel. Het komt op ons over dat de aanpassingen vooral lijken te zijn ingegeven door de professionals in het veld en meer cosmetisch zijn dan inhoudelijk. Maar eerlijk gezegd vinden we het ook lastig om de impact van de wijzigingen te overzien.

Daarnaast vragen we ons af of het jeugdbeleid de afgelopen jaren nu echt effectief was. Als we de recente forse stijging in de jeugdzorg bezien, zou je denken van niet. Maar de effectiviteit blijkt voor ons niet uit de tussenevaluatie. Heeft een bepaalde maatregel tot minder inzet van jeugdzorg geleidt? Heeft een bepaalde maatregel ervoor gezorgd dat kinderen betere schoolresultaten haalden? Er staat wel in wat er is gedaan, maar niet wat het heeft opgeleverd. Dat komt misschien ook wel door het veelvuldig ontbreken van indicatoren.

In de commissie heb ik (opnieuw) een pleidooi gehouden voor een grondige oorzaak analyse naar de jeugdzorgvraag, zodat we het jeugdbeleid daar ook effectief op kunnen afstemmen. Die analyse is er nog steeds niet, dus zijn de voorgestelde aanpassingen dan de juiste keuze?

We laten ons graag overtuigen door de wethouder.

Positief zijn we over de aandacht voor jonge gezinnen maar wat ons betreft nog meer focus op informeren en voorbereiden van aanstaande en jonge ouders over de impact van het krijgen van een (eerste) kind en hoe je de ballen hoog houdt. Dat hebben we meerdere keren benoemd en zullen we blijven benoemen zolang dat geen speerpunt van beleid is.   

De evaluatie signaleert een stijging in complexe scheidingen maar legt niet de link naar jeugdproblematiek. Onder 14.2 staat een nogal formalistische zin “Hierdoor hebben een groter aantal kinderen te maken met complexe scheidingen. Wel is er weinig zicht op een eventuele stijging in percentage omdat het doel binnen het lokale team niet is om dit in beeld te krijgen.” Dat komt bij ons toch over als “kop in het zand steken”.

We zijn wel geschrokken van het hoge percentage 16-25 minderjarigen die aangeven ooit geestelijk mishandeld te zijn. De schriftelijke toelichting lijkt dat wat te nuanceren, maar voor ons is dit wel een red flag. Kan dit mede de oorzaak zijn van de toename van de jeugdzorg; neemt u dat mee in uw nader vervolgonderzoek?”

Naschrift: Uiteindelijk vonden we de uitleg van de wethouder onvoldoende overtuigend en dus hebben we tegen dit voorstel gestemd net zoals D66 en de Seniorenpartij. Het werd uiteindelijk dus wel aangenomen.