Maar liefst zes van de tien keer dat de gemeenteraad niet-unaniem tot een besluit kwam stemde de coalitie verdeeld. Ook ging het niet om de minste besluiten. De coalitie was zeer verdeeld over wat misschien wel de drie meest ingrijpende dossiers waren van de afgelopen periode: Marickenland, de herindeling, het Estafetteproject. Om over verdeeld stemmen binnen fracties nog maar te zwijgen. Dit alles heeft afbreuk gedaan aan het gezag, de geloofwaardigheid en de bestuurskracht van ons gemeentebestuur.Als u geintresseerd bent in de details, lees dan ons hele artikel hieronder .

Inleiding
Richting de verkiezingen van 24 november worden weer veel beloften gedaan, maar het is ook een moment om terug te kijken. Hoe is het de afgelopen periode nu eigenlijk gegaan?

Wat is er terecht gekomen van de grote beloften van collegepartijen in de vorige verkiezingscampagne om 900 woningen te bouwen? Want daarvoor moesten agrariërs wijken in Marickenland, desnoods via onteigening, zonder dat een gezond toekomstperspectief was gewaarborgd. De 900 woningen zijn bij lange na niet gehaald, met creatief rekenen komen we net op de helft. En Marickenzijde/Veenzijde III ziet er nog net zo uit als vier jaar geleden. Maar het bepaalde wel de toon van de verkiezingscampagne.

Aan het slot van dit artikel zullen wij nog meer aansprekende onderwerpen concreet benoemen. Maar we willen in de eerste plaats de coalitie van CDA, RVB en VVD toetsen aan haar eigen centrale motto: “Samen Sterk …”. Wat is daarvan terechtgekomen?

Hoe ging de coalitie van start?
Na de verkiezingen van maart 2006 vormen CDA, RVB en VVD de nieuwe coalitie. Samen bezetten zij 14 van de 23 zetels in de gemeenteraad. Het CDA heeft zes zetels, RVB heeft er vier en de VVD drie. De coalitie treedt aan met vier wethouders, die samen met burgemeester Burgman het college van B&W vormen. Drie wethouders, de heren Van Breukelen, Dekker en Rozendaal waren bij de verkiezingen lijsttrekker voor hun partij. De vierde wethouder, mevrouw Ingrid Lambregts stond nummer twee op de CDA-lijst. Basis voor de samenwerking is een coalitieakkoord en een Beleidsplan.

De coalitie ging aan de slag onder het thema “Samen Sterk met onze Inwoners”. Zij zegt zelf daarover:
De missie Samen Sterk met onze Inwoners beschouwen wij als een afspraak; de afspraak om samen te werken en de inwoners centraal te stellen. Respectvol, elkaar gunnend en optimaal gebruik makend van elkaars inbreng. Samen betekent de verbinding echt aangaan. Samenwerken is dan elkaar sterken en versterken. Zo krijg je een zo daadkrachtig mogelijk bestuur met en voor onze inwoners.

Het probleem: doorgeschoten naar opportunisme
Een sterk, daadkrachtig en slagvaardig gemeentebestuur kent een gemeenteraad en een college van B&W met elk een eigen taak en verantwoordelijkheid. Dit wordt aangeduid met de term dualisme. De gemeenteraad bepaalt de hoofdlijnen en houdt toezicht op B&W. B&W zorgen voor het dagelijks bestuur inclusief de voorbereiding en uitvoering van de besluiten van de gemeenteraad. B&W en gemeenteraad zijn samen één gemeentebestuur. B&W en gemeenteraad hebben gezamenlijk de opdracht om het goede te zoeken voor onze gemeenschap. Ze vullen elkaar aan, ze nemen ieder vol de eigen verantwoordelijkheid maar ze respecteren ook de verantwoordelijkheid van de ander. Zo’n gemeentebestuur is Samen Sterk!

Het hiervoor omschreven dualisme onderscheidt zich van twee extremen, namelijk monisme en opportunisme. Bij monisme maken de wethouders deel uit van de gemeenteraad. Ze beoordelen en controleren dan hun eigen voorstellen. Dat is in het verleden niet altijd even gezond gebleken, vandaar de invoering van het dualisme.

In onze gemeente lijken we de afgelopen vier jaar echter te zijn doorgeschoten naar het opportunisme. Bij opportunisme is ieder besluit weer een verrassing, afhankelijk van de windrichting. De coalitie installeert wel een college en laat dat ook rustig zitten, maar laat zich in de raad weinig gelegen liggen aan de voorstellen van hun eigen college. De coalitie laat zich overigens ook weinig gelegen liggen aan elkaar. Voor een onbevangen toeschouwer op de tribune is volstrekt onduidelijk welke partijen de coalitie vormen. Het moge duidelijk zijn, dat dit opportunisme het bestuurlijke gezag en de slagkracht van het gemeentebestuur niet ten goede komt. Vriend en vijand weten niet wat hen te wachten staat. Het zorgt voor onverwachte wendingen, maar komt de geloofwaardigheid niet ten goede. Het is allesbehalve Samen Sterk!

We vatten het nog een keer samen met het schema hieronder:

Graag willen we hierna onze stelling onderbouwen, dat bij de coalitie de afgelopen periode het opportunisme hoogtij vierde.
 
De cijfers: kwantitatieve analyse stemverhouding raadsbesluiten 2006-2010
We hebben de raadsbesluiten van de afgelopen vier jaar op een rij gezet. Dat was een heel werk, maar dan heb je ook wat. We hebben dit zo goed mogelijk gedaan. Een kleine onvolkomenheid hier of daar kunnen we niet uitsluiten, maar dat zal het algemene beeld zoals we hierna beschrijven niet veranderen. Dat staat voor ons als een paal boven water. We hebben geput uit de notulen van de raadsvergaderingen op de gemeentelijke website (www.derondevenen.nl,l onderdeel bestuurlijke informatie, notulen raad). Om precies te zijn hebben we verwerkt de raadsbesluiten in de periode van 1 juni 2006 tot en met 5 juli 2010 met uitzondering van de raadsvergadering van 26 november 2009. De notulen van laatstgenoemde vergadering waren op het moment van ons onderzoek niet op de website beschikbaar. Een detail is nog, dat de heer Versteegh in de allerlaatste vergadering van dit onderzoek (5 juli 2010) geen deel meer uitmaakte van de CDA-fractie (gaat verder als onafhankelijk raadslid). Daar zijn we in dit onderzoek aan voorbijgegaan. Ook dit heeft geen invloed op het algemene beeld.

grafiek 1: 482 raadsbesluiten
In de afgelopen raadsperiode telden we 482 raadsbesluiten. Niet alle besluiten zijn even spannend, gelukkig niet. Het grootste deel is unaniem, daar is iedereen het over eens, en een beperkt aantal betreft schriftelijke stemmingen over personen. Die laten we verder buiten beschouwing. Resteren 190 niet-unaniem genomen besluiten (40%). Die zijn interessant om nader te onderzoeken.

 


grafiek 2: 190 niet-unanieme raadsbesluiten
Zes van de tien keer dat de gemeenteraad niet-unaniem tot een besluit kwam stemde de coalitie verdeeld. Dat is meer regel dan uitzondering. Dat is niet bepaald Samen Sterk!

 

grafiek 3: 59 niet-unanieme raadsbesluiten op B&W voorstellen
Van de 190 hierboven genoemde niet-unanieme besluiten gaat het in 59 gevallen om een raadsbesluit op een B&W-voorstel. De overige 131 niet-unanieme besluiten betreffen stemmingen over moties en amendenten. Om te kijken naar de samenwerking tussen de coalitie in de raad en het college is het van belang nog apart te kijken naar de groep B&W-voorstellen. Stemt de coalitie wellicht alleen verdeeld over moties en amendementen, dus over de inbreng van raadsfracties zelf? En steunt de coalitie wellicht wel eensgezind de voorstellen van haar eigen college? Niets is minder waar! De coalitie binnen de raad is niet Samen Sterk, maar coalitie en college zijn evenmin Samen Sterk. Want ook van de eigen collegevoorstellen wordt de minderheid, nog geen vier van de tien, unaniem door de eigen coalitie gesteund.

 

grafiek 4: onderlinge verdeeldheid binnen fracties
Ter afsluiting van de kwantitatieve analyse hebben we nog gekeken naar het stemgedrag binnen fracties. Is er binnen fracties wel eensgezindheid of stemmen fracties verdeeld? Dit zijn onze bevindingen voor de door ons onderzochte raadsvergaderingen:
•    D66 en VVW hebben beide één zetel. Verdeeld stemmen zit er voor hen dus niet in;
•    De Combinatie en ChristenUnie-SGP hebben in alle gevallen eensgezind gestemd;
•    De VVD heeft bij wijze van uitzondering twee keer verdeeld gestemd;
•    De fractie Gemeentebelangen heeft acht keer verdeeld gestemd, relatief vaak met twee raadsleden;
•    De twee grootste coalitiepartijen CDA en RVB spannen de kroon met 27 en 15 keer verdeeld stemmen. Volledigheidshalve vermelden we nog, dat het verdeeld stemmen bij het CDA beslist niet terug te voeren is op alleen de heer Versteegh. Ook andere fractieleden hebben bij meerdere gelegenheden “afwijkend stemgedrag vertoond”. Ook hier kunnen we niet spreken van Samen Sterk!

 

Conclusies: kwalitatieve bevindingen bij analyse stemverhouding raadsbesluiten 2006-2010
Met de cijfers en grafieken in het voorafgaande hebben wij naar onze overtuiging meer dan voldoende onderbouwing geleverd voor onze stelling dat de coalitie de afgelopen periode haar motto “Samen Sterk ...” niet heeft waargemaakt. “Leve het opportunisme!” was inderdaad een passender vlag geweest om de lading te dekken.

Niettemin willen wij ter afsluiting nog een aantal inhoudelijk bevindingen formuleren, die passen binnen het kader van dit onderzoek.

De cijfermatige analyse geeft aan, dat verdeeld optreden meer regel was dan uitzondering, maar daaruit blijkt nog niet expliciet of dit ook om “grote besluiten” gaat. Of is het alleen “klein bier”, een storm in een glas water? Dit laatste is beslist niet het geval, het gaat ook om de hele grote besluiten. De coalitie was zeer verdeeld over wat misschien wel de drie meest ingrijpende dossiers waren van de afgelopen periode:
# Marickenland
# de herindeling
# het Estafetteproject

Bij het Estafetteproject hebben de twee grootste coalitiepartijen CDA en RVB “fifty-fifty” gestemd. Het CDA drie stemmen voor en drie stemmen tegen. En RVB twee stemmen voor en twee stemmen tegen. Daarmee zijn deze twee partijen feitelijk weggelopen voor hun verantwoordelijkheid om een besluit te nemen over dit belangrijke project. Het was voor meer fracties, ook voor ChristenUnie-SGP, een lastige afweging met zwaarwegende belangen voor en tegen. Maar als twee grootste coalitiepartijen op dit belangrijke speerpunt uit het coalitieakkoord in de finale afweging niet thuis geven, kunnen we niet meer spreken over Samen Sterk.

Ook op het onderwerp herindeling was de coalitie van meet af aan het tegenovergestelde van Samen Sterk. De coalitiepartijen waren onderling verdeeld en ook het college voerde een eigen koers los van de raad. Dit is zonder twijfel mede debet geweest aan een langgerekte procedure met een jaar uitstel, die onnodig veel tijd, geld en energie heeft gekost.

Zoals hierboven vermeld wil dit artikel duidelijk maken, dat de coalitie de afgelopen periode haar motto “Samen Sterk ...” niet heeft waargemaakt en dat dit afbreuk heeft gedaan aan het gezag, de geloofwaardigheid en de bestuurskracht van ons gemeentebestuur.

Inhoudelijk zou er nog veel meer te zeggen zijn over tal van andere onderwerpen en over de eigen inbreng en koers van de fractie ChristenUnie-SGP. Dat hopen we langs andere weg en bij andere gelegenheden ook zeker nog te doen, maar dat valt buiten het bestek van dit artikel.

Laat voor dit moment gezegd zijn, dat ChristenUnie-SGP zich de afgelopen jaren betrouwbaar en consistent heeft opgesteld. Met het oog op het goede voor onze lokale gemeenschap, persoonlijk en collectief. Kritisch waar het moest en constructief waar het kon. Dat mag iedereen ook de komende periode van ons verwachten.


Wilnis, 2 november 2010
Hendrik en Trineke Palm

Hendrik Palm is de huidige fractievoorzitter van de gemeenteraadsfractie ChristenUnie-SGP De Ronde Venen
Trineke Palm is onderzoeksmaster student politicologie, staat nummer zes op de kandidatenlijst ChristenUnie-SGP voor de komende verkiezingen. Zij is al geruime tijd landelijk en lokaal actief binnen de ChristenUnie.