De fractie van de ChristenUnie-SGP had in de dagen daarvoor grondig kennis genomen van het coalitieakkoord en een analyse gemaakt van datgene wat wij daarin tegenkwamen, maar ook wat we er (in hoofdlijnen) in miste. Fractievoorzitter Wim Stam heeft die analyse in de raad als volgt verwoord.

Voorzitter

Met dit raadsvoorstel wordt ons gevraagd om een standpunt over het voorgelegde coalitie-akkoord (inklusief het beschikbaar stellen van een incidenteel en structureel budget) en over de college-samenstelling.

De ChristenUnie-SGP heeft het coalitieakkoord met belangstelling gelezen. De algemene indruk die wij ervan hebben, is dat het een akkoord is met veel mooie wensen en vergezichten, maar weinig concrete plannen. Maar dat is kennelijk bewust gedaan, want de coalitie spreekt over een akkoord op hoofdlijnen en wil de raad ruimte bieden voor inbreng in het beleid. De ChristenUnie-SGP zal daar zeker haar bijdrage aan leveren.

Het akkoord lezend, zien we veel aanknopingspunten bij onze eigen speerpunten en ons verkiezingsprogramma. Maar daar staan ook een aantal kritische kanttekeningen en zorgen bij dit akkoord tegenover. Ik ga per onderdeel er in vogelvlucht doorheen, dus zeker niet uitputtend, met telkens die twee kanten van de medaille: wat spreekt ons aan en waar plaatsen we kanttekeningen bij.

Onderdeel Samen Leven

Wat spreekt ons aan?

Het investeren in preventie en vooral het terugdringen van de bureaucratie. Het bestrijden van eenzaamheid en versterken van ontmoetingsmogelijkheden. Inzetten op taalbeleid. Voortzetten van beleid gericht op kinderen in arme gezinnen. Versterken van de koppeling tussen bedrijfsleven en onderwijs.

Waar plaatsen we kanttekeningen bij?

Het coalitieakkoord spreekt van innovatie. Waarom heeft men dan niet, net zoals de afgelopen jaren, een innovatiebudget in het akkoord opgenomen?

Het coalitie-akkoord schermt met “eigen kracht”, zet het zelfs in de titel van dit eerste onderdeel. Maar dat kan ook de schaamlap zijn waardoor mensen vastlopen. De samenleving is de afgelopen jaren alleen maar complexer geworden. Wat soms teveel van mensen vraagt met alle problemen (denk aan schulden) van dien.

De coalitie zet in op integraal ouderenbeleid. Wij geven vast mee dat het in maart door meerdere partijen getekend Manifest Waardig Ouder Worden (ons initiatief) daar wellicht een goede basis voor kan zijn.

Bij het verbeteren van het taalbeleid moet wat ons betreft ook gekeken worden naar verbetering van de integratie-mogelijkheden. Nu zien we nog dat statushouders daar niet aan toe komen door de versnippering van het taalonderwijs over meerdere dagen en de bijbehorende reistijd. Dat kan veel efficiënter, waardoor er meer ruimte ontstaat voor vrijwilligerswerk of stages en zo de integratie wordt bevorderd.

Ten aanzien van het onderzoek naar een Huisartsenpost geeft de ChristenUnie-SGP de coalitie de suggestie mee om in te steken om een betere bereikbaarheid van de apotheek. Nu moeten onze inwoners, nadat ze ’s-Nachts de HAP in Leidse Rijn hebben bezocht, vervolgens naar de andere kant van Utrecht doorreizen om de medicijnen te halen. Zorg ervoor, in samenspraak met andere gemeenten, dat de apotheek in het Anthonius ook ’s-nachts open is.

De ChristenUnie-SGP is van mening dat een gezonde jeugd begint bij gezonde gezinnen. Het akkoord wijdt een paragraaf aan “Opvoeden met vertrouwen” maar de betreffende passage gaat helemaal niet over opvoeden. Erger nog: verder dan “leuke activiteiten voor jongeren” en wat algemene opmerkingen over het onderwijs komt de coalitie niet. Het woord gezin of ouders komt er helemaal niet in voor. Dit is de blinde vlek van deze coalitie. Kennelijk is gezinsondersteuning een vies woord, riekt teveel naar paternalisme? Onbegrijpelijk als deze coalitie “preventie” als sleutelwoord introduceert met een als maar stijgende vraag naar jeugdzorg. De ChristenUnie-SGP doet een dringend beroep op de coalitie en de verantwoordelijk wethouder om een speerpunt te maken van jeugd- en gezinsbeleid bijvoorbeeld door laagdrempelige opvoed-ondersteuning en relatie-ondersteuning.

Deze coalitie wil mensen helpen met een afstand tot de arbeidsmarkt, maar veel verder dan “verbinder tussen werkgever en werknemer” en “voortbouwen op DeRondeVener Werkt” (wat niet meer is dan een veredelde vacature-website) komt men niet. Deze coalitie wil kennelijk het desastreuze beleid van de vorige coalitie met de afbraak van PAUW, zonder een goede alternatieve invulling, voortzetten. Wij hebben dat beleid niet gesteund en als dat zo blijft, zullen we op dit onderwerp ook deze coalitie niet steunen.

Samen wonen en werken

Wat spreekt ons aan?

Gebruik van de kernrandzones voor woningbouw en insteek op kleinschalige projecten. Werken aan een strategisch plan voor het openbaar vervoer. Fietspad over de ringdijk tussen Wilnis en Mijdrecht. Waar mogelijk weren van doorgaand vrachtverkeer over de N201. Ruimte voor agrarische ondernemers voor nevenactiviteiten. Samenwerking onderwijs en bedrijfsleven en meer aandacht voor kansen voor 50-plussers. Belang van de groene tuinen en versterken insectenbestand.

Waar plaatsen we kanttekeningen bij?

Eén van onze speerpunten is de koppeling Ondernemers, Onderwijs en Overheid (3 x O) om meer mensen aan een baan te helpen en tegelijk de moeilijk vervulbare vacatures te vervullen. Niet alleen voor jongeren, maar ook voor volwassenen, die al langer aan de kant staan. Vaak zijn dat 50-plussers. In de vorige periode hebben we daar herhaaldelijk op gewezen, maar dat was tegen dovemansoren.

Naar de mening van de ChristenUnie-SGP vergt deze “3 x O” een projectmatige aanpak. Het afscheid nemende college gaf wat ons betreft gemengde signalen af: de informatienota van 10 april jl naar aanleiding van onze motie over aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt vinden we bemoedigend, terwijl de teksten hierover in de Kadernota ons teleurstellen. Het coalitieakkoord overtuigt ons nog niet dat de nieuwe coalitie op dit gebied innovatief zal zijn, dus hier ligt voor het nieuwe college een uitdaging.

Het coalitieakkoord noemt Duurzaamheid “één van de grootste opgaven waar we voor staan”. Vervolgens zien we een tekst van minder dan 100 woorden die niet verder komt dan platgetreden paden over zon en wind en nul-op-de-meter woningen. Terwijl we juist hier de innovatie hadden verwacht in het coalitieakkoord.

Samen besturen

Wat spreekt ons aan?

Werken aan verbetering van de verkeersveiligheid en overlast. Extra handhaving. Behoud traditionele communicatievormen. Herbezinning op overbodige regelgeving en procedures.

Waar plaatsen we kanttekeningen bij?

Het coalitieakkoord wil 30.000 euro vrijmaken voor “inwonersparticipatie”. Hoewel wij daaraan hechten, komen we dit woord in de rest van het akkoord niet tegen. Het is dus onduidelijk waar deze coalitie die 30.000 aan wil gaan besteden.

Deze coalitie kiest voor vier wethouders. Dat vinden wij bijzonder, want twee jaar geleden mochten het er niet meer dan drie zijn. Dat was meer dan voldoende voor het CDA en de VVD. Daarom kon naast de PvdA/Groenlinks wethouder ook onze ChristenUnie-SGP wethouder vertrekken, ingeruild voor één VVD wethouder. En dat terwijl we op dat moment nog midden in de transitie en transformatie van het sociaal domein zaten. Wat maakt de komende periode nu zo bijzonder dat die vierde wethouder echt nodig is. Of waarom is dan niet gekozen voor één of twee deeltijdwethouders, zoals de coalitie van 2011 is begonnen?

Voorzitter, ik kom tot een afronding. In de hoofdlijnen zoals geschetst in dit akkoord zitten voor de ChristenUnie-SGP geen echte knelpunten. Op een aantal thema’s spreekt het akkoord ons zelfs aan en sluit het aan bij onze speerpunten. De wijze waarop het invulling krijgt, maakt of we uiteindelijk ook mee kunnen gaan met die uitwerking. Daarbij hopen we maar, dat de coalitie goed heeft geluisterd naar onze kanttekeningen. Uiteraard kunt u van ons ook concrete voorstellen verwachten. Daarom geeft voor nu de ChristenUnie-SGP dit akkoord en raadsvoorstel het voordeel van de twijfel en laten we ons graag positief verrassen door de uitwerking door het nieuwe college.

Nadat alle partijen hun inbreng hadden geleverd, ontstond er een tamelijk fel debat over een bedrag van € 370.000, bedoeld voor 11 beleidsvoornemens van deze coalitie. Dit bedrag is incidenteel (alleen voor 2018) bedoeld, maar op vragen van de oppositie kon of wilde de coalitie geen nadere onderbouwing geven over hoe ze dat bedrag wilde besteden. Uitstel over dit punt voor behandeling bij de kadernota bleek ook onbespreekbaar. PvdA/GroenLinks diende, samen met Lijst 8 Kernen en Ronde Venen Belang nog een amendement in (akkoord voor kennisgeving aannemen en beslispunt over dit incidentele budget laten vervallen), wat geen meerderheid kreeg. De ChristenUnie-SGP heeft ervoor gekozen het amendement niet te steunen, en het raadsvoorstel wel. De overwegingen daarbij waren dat we de strekking van het coalitieakkoord niet slecht vinden en dat er voor ons voldoende aanknopingspunten in zitten om aan bij te dragen. Daarbij zijn wij van mening dat het logisch is als een nieuwe coalitie enige financiële ruimte voor nieuw beleid vraagt. Die ruimte wilden we hen dit keer gunnen in de verwachting dat men dan ook constructief op onze voorstellen in zal gaan. Uiteraard werden de vier voorgedragen wethouders met ruime meerderheid gekozen.