Op 20 maart jl. heeft Gedeputeerde Staten van de provincie Utrecht haar voorlopig standpunt gepubliceerd met betrekking tot de herindelings-problematiek in de regio Noord-West Utrecht.

Hoe moet het nu verder met Abcoude, Loenen, Breukelen, Maarssen en De Ronde Venen? GS kiest voorlopig voor een variant waarbij De Ronde Venen en Abcoude samengevoegd worden, een deel van het huidige Breukelen (nl Kockengen en Nieuwer-Ter-Aa) wordt daarbij gevoegd en het restant van Breukelen en de gemeente Loenen worden in die optiek ook tot één nieuwe gemeente samengevoegd. Het kaartje spreekt boekdelen

Tijdens de raadsvergadering van 22 maart jl. werd over deze ontwikkeling gedebatteerd. De CU/SGP fractie heeft daarbij de volgende reactie gegeven.

Er ligt een GS-besluit. Gaat dit het worden? Of toch niet? ChristenUnie/SGP houdt nog een slag om de arm. De zwakke plek in dit voorstel is de afgeslankte gemeente Loenen/Breukelen, met slechts 19.000 inwoners. Dat wordt niet echt als volwaardige oplossing gezien. Dat proef je in alles. Dit zou hooguit voor de korte termijn een kleine verbetering zijn, maar geen duurzame situatie. Maar moet je er dan wel aan beginnen?? Dat vragen wij ons ernstig af. En dat zullen anderen ook gaan doen. Vandaar dus een slag om de arm. Tegen die achtergrond leveren wij onze inbreng.

Eerste optie blijft voor ChristenUnie/SGP: Vanuit de positie van De Ronde Venen is geen aanleiding voor en geen behoefte aan een herindeling. Dat zou betekenen: Samenvoeging van Abcoude, Breukelen en Loenen (optie BAL). Wat ons betreft prima. Wat ons betreft spreekt de raad dit nog een keer helder bij meerderheid uit. Dat is er tot dusver nooit van gekomen, maar je weet nooit.

Daar kunnen we het echter niet bij laten. De realiteit is namelijk, dat GS op dit moment een ander besluit hebben voorgelegd. Bij gebrek aan draagvlak voor de optie BAL. En bij iedere andere variant is De Ronde Venen onderdeel van de herindeling, waarbij in ieder geval Abcoude bij De Ronde Venen komt. Dat het zich niet sec tot deze kale restoplossing beperkt, maar dat een bredere veenweidegemeente ontstaat met ook de Nieuwer ter Aa, Portengen en Kockengen, is op zich positief. Maar, zoals gezegd, het achterblijvende afgeslankte Loenen/Breukelen is de zwakke schakel.

We hebben het niet over een vrijwillige fusie tussen twee bedrijven die elkaar opzoeken, of een overname(poging), waar een bedrijf beslist of het een ander bedrijf wel of niet zal opkopen, overnemen. Als je al in dit soort termen wilt denken, dan gaat het meer om een groot concern, waarbinnen de holdingdirectie tegen twee van haar dochterbedrijven zegt: We voegen jullie samen en jullie zorgen maar dat je er een succes van maakt. Dan is het wel zaak, dat je onder reële, eerlijke condities van start kunt gaan. Maar je hebt niet alles te eisen en te beslissen. Ook niet met de passage die is opgenomen in het Regeerakkoord.

Om die eerlijke condities te kunnen bepalen moet bekend zijn wat ons aan inspanning te wachten staat. Dat moet dus inzichtelijk worden. Tot op zekere hoogte. Dan gaat het dus niet om bezwarende vragen te stellen, bedoeld om de zaak op te houden, zo mogelijk tegen te houden. Nee, dan gaat het om inzicht om de eerlijke condities en startgelden vast te kunnen stellen.

Want, hoe slechter de situatie in Abcoude zal blijken te zijn, des te noodzakelijker wordt de herindeling ….. met De Ronde Venen. Des te belangrijker wordt het dan, dat dit op een verantwoorde manier gaat gebeuren. En dan draait het om wisselgeld.

Wisselgeld: bijvoorbeeld via N201 en openbaar vervoer. Het gaat er om, dat richting onze burgers met overtuiging de komende herindeling kan worden verdedigd en positief kan worden opgepakt. Dat gaat verder dan sec de procedure en de spelregels van de wet ARHI aflopen. Dan worden juist de aanpalende onderhandelingen cruciaal. Daar moet het wisselgeld liggen om tot een succes te komen. Daar ligt de onderhandelingstaakstelling voor ons college.

Er liggen nu ook twee notities vanuit onze gemeente op tafel. De notitie van RVB formuleert duidelijk de nadelen en bezwaren die de fractie ziet en die reden zijn om de herindeling massief af te wijzen. De notitie van het college, “De veenweidegemeente verkend”, belicht meer de kansen. Niet geheel verwonderlijk, het college kennende, maar al te veel eenzijdigheid beperkt toch de waarde van een verkenningsnotitie. Van een verkennende collegenotitie voor een raadsdebat mag meer verwacht worden. Verkennen betekent alle kanten opkijken. Juist ook om de onderhandelingen over wisselgeld te kunnen voeren is het van belang ook de risico’s, nadelen, etc. mee te nemen.

En dan kan het toch geen kwaad om elementen uit de notitie van RVB serieus te nemen als heilzame correctie op de collegenotitie. Maar dan niet als argumenten voor een NEE, maar als onderhandelingspunten om tot eerlijke startcondities te komen. En om geen verkeerde verwachtingen te wekken. Om drie basale punten te noemen:

• Afstand burger-bestuur
  
• Lastendruk
  
• Frictie- en aanloopproblemen

In antwoord op de college-notitie willen we toch nog wel een paar accenten leggen:

• Bij een herindeling ontstaat een landelijke meerkernige gemeente met aangrenzend verstedelijkte gebieden. In De Ronde Venen heeft ChristenUnie/SGP van meet af aan steeds al de waarde van het stimuleren van de eigen identiteit en leefbaarheid van de afzonderlijke kernen benadrukt. Dat is niet altijd als vanzelfsprekend gezien. Dat zal het in de nieuwe situatie wel zijn. Voor ons is dat een voordeel. Dus gauw stoppen met ambities om de naamsbekendheid van De Ronde Venen te vergroten.
  

• Wij maken ons zorgen of frictie- en aanloopproblemen niet worden onderschat. Er moet weer veel lokale kennis worden opgedaan, aangeleerd en verspreid. Maar ook bedrijfsculturen moeten op elkaar worden afgestemd. Gebruiken en spelregels moeten worden verkend. We hebben toch wel ons leergeld betaald van de herindeling uit 1989?

• Het college benadrukt de goede onderlinge bereikbaarheid van de kernen en het uitgebreide netwerk van verbindingen. Dat is wel wat optimistisch. Zo goed is het openbaar vervoer niet en de verbinding van Abcoude met de rest van de gemeente is ook niet zonder complicaties (sluipverkeer Baambrugse Zuwe, files A2, problematiek N201). Wij maken ons daar wel zorgen over.

• Dan zijn wat ons betreft ook de bestemmingsplannen een punt van aandacht. Zijn alle gemeenten al op orde? Zijn er verschillen in beleid (bijv. voor dakkapellen en uitbouwen, dat raakt heel direct veel burgers)? Hadden we net één bestemmingsplan buitengebied, komt er nieuw buitengebied bij. Dat soort vragen speelt op tal van terreinen, maar komt in deze notitie niet of nauwelijks voor het voetlicht; het spanningsveld tussen eenheid en verscheidenheid, de noodzaak van harmonisaties van historisch gegroeide verschillen.

• De voordelen m.b.t. de gebiedsopgaven zijn overigens evident. Maar dan ook vooral benutten voor vitaal plattelandsbeleid. En daar hoort wat ons betreft een dynamische en sterke agrarische sector een belangrijk onderdeel van te zijn. Een al te eenzijdige aandacht voor toerisme en recreatie is juist een bedreiging voor het karakteristieke en landelijke van dit gebied.

• En dan nog de financiën. Er worden besparingen verwacht, maar de vraag is of dit reëel/realistisch is. Daarnaast wordt aan de lokale lastendruk geheel voorbijgegaan, terwijl dit nu juist een heikel thema is. Negeren is hier niet de oplossing! Als de provincie en het rijk deze herindeling echt willen, en bepleiten dat er vooral lokaal draagvlak moet zijn (zie het regeerakkoord), dan zal van die kant toch ook een passende bijdrage geleverd moeten worden om de burgers van De Ronde Venen met overtuiging helder te kunnen maken dat deze herindeling een alleszins redelijk voorstel is.