Achtergrond
Op 10 maart 2011 bracht het milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) een early warning rapport uit over de dreigende bestuivingscrisis. Wereldwijd gaat het slecht met de bestuivende insecten terwijl gewassen die bestuiving nodig hebben op steeds grotere schaal worden verbouwd. Bijen zijn van cruciaal belang voor natuur, landbouw en voedselzekerheid. De ecologische veiligheid is in het geding. Van alle Europese landen heeft Nederland de grootste bijensterfte. Natuurbeheerders maken zich grote zorgen over de gevolgen die dit heeft voor onze voedselketen

De terugloop van bestuivende insecten heeft nu reeds gevolgen voor landbouw en natuur. Voor de landbouw gaat het om sterk toenemende kosten van bestuiving en afnemende landbouwopbrengsten, mislukkende oogsten en afname van diversiteit van het voedselaanbod en schaarste van noten en fruit.

In Nederland zijn er sinds 2008 lokale bestuivingstekorten: kwekers in het Groene Hart – waar de bijenvolksterfte 80% bedroeg - moesten noodgedwongen bijenvolken halen uit de Veluwe en Brabant, de kosten per kast stegen van 35 naar meer dan 100 Euro. Biologische fruittelers in het noorden van het land die tot dan konden rekenen op de diensten van wilde bestuivers moesten in 2009 noodgedwongen de diensten van imkers inhuren omdat de wilde bestuivers wegbleven.

Binnen het Europese Alarm project dat de risico’s voor Europese biodiversiteit in kaart bracht, is de kwetsbaarheid van de landbouw voor het wegvallen van bestuivers onderzocht. De teelt van noten, en fruit is het meest kwetsbaar, gevolgd door oliegewassen en peulvruchten. Landen werden ingedeeld in vijf kwetsbaarheidsklassen. Zeer kwetsbaar is de landbouw van Spanje, Oostenrijk en Slovenië. In de een na hoogste klasse van kwetsbaarheid staan Nederland, Italië, Portugal en Zwitserland

Inmiddels hebben wij ook geverifieerd of dit probleem in onze gemeente herkent wordt o.a. door een gesprek met een lokale imker. Hij bevestigde aan ons het probleem en ziet voor groenbeheerders (gemeente, provincie en waterschap) goede mogelijkheden om hier lokaal wat aan te doen, o.a. door vergroting van de diversiteit van beplanting.

Wat kunnen we er aan doen?
Naar aanleiding hiervan heeft de fractie ChristenUnie-SGP een aantal concrete vragen aan het college gesteld met betrekking tot het groenbeheerbeleid. In welke mate wordt daarbij met het probleem van de bijensterfte rekening gehouden (bv door bevordering van de diversiteit van beplanting dan wel het maaibeleid) en in hoeverre betrekt de gemeente hier ook lokale kennisdragers bij.

We merken ten overvloede nog op dat betrekken van lokale kennisdragers ook tot winst voor de gemeente kan leiden (ze hebben vaak goede ideeën over andere/betere en mogelijk goedkopere beheersoplossingen en zijn met hun vrijwilligers vaak ook bereidt tot het leveren van een actieve bijdrage in het groenbeheer).

Daarnaast is het actief betrekken van lokale kennisdragers ook een invulling van het beleidsdoel van de gemeente als verwoord in de inleiding van het Beleidsplan 2011-2014 (We willen ons beleid uitdragen in een open bestuursstijl, die ruimte geeft aan de eigen kracht van inwoners, ondernemers en organisaties. Naar buiten gekeerd, open, luisterend en verbindend. Dit zijn voor ons belangrijke begrippen waar we deze collegeperiode concreet invulling aan gaan geven.)

Meer details vind u in de bijlage “Bijensterfte; een nieuw risico”. Uit dit document hebben wij een aantal citaten in bovenstaand persbericht overgenomen.

Daarnaast kunt u meer informatie over dit probleem aantreffen op:
www.bijenstichting.nl
www.bijensterfte.nl
www.bijenhouders.nl (website Nederlandse Bijenhouders Vereniging)
Verder is de uitzending van Zembla van 12 maart 2012 aan dit onderwerp gewijd. (klik hier voor de uitzending)