De uitkomst doet recht aan de afspraken die wij in het coalitieakkoord met CDA, VVD en PvdA/GL/LS hebben gesloten, namelijk om het huidige beleid wat betreft de openings- en sluitingstijden van de winkels onveranderd voort te zetten. Daarbij stond de praktijk van de voormalige gemeente De Ronde Venen voor ogen, rekening houdend met het feit dat de praktijk in de voormalige gemeente Abcoude in het geen aanleiding gaf om een ruimere regeling na te streven.

Laat duidelijk zijn, dat wat mijn fractie betreft er in het geheel geen zondag openstelling hoeft te zijn.  Uiteraard ligt daar een principiële reden aan ten grondslag. Die ene dag rust in de week is er niet voor niets. De Bijbelse leefregels, ook wat dit betreft, vinden wij heilzaam voor de samenleving. Zeker in deze jachtige tijd is zo’n collectieve dag van rust van groot belang voor de maatschappij. Na zes dagen werk, één dag rust.  De één zal dan de kerk bezoeken, de ander zijn sport beoefenen. De één zal de natuur ingaan voor een wandeling of een fietstocht, de ander bezoekt een familielid of goede vriend. Daar gaan mensen zelf over.  Maar er is dan een collectief moment om los te komen van wat achter ons ligt en op te laden voor de week die voor ons ligt.  In plaats van het uitgangspunt in deze vaak ik-gerichte samenleving waarin ik wil bepalen wanneer ik rust houd en waarin ik wil bepalen wanneer ik wil winkelen, pleiten wij ervoor rekening te houden met het nut voor de samenleving als geheel.

Keuzevrijheid hoor ik dan zeggen. Laat de winkeliers zelf bepalen op welke dag ze hun rustdag nemen. Maar daarmee blijft er van de essentie van de zondag als collectieve rustdag niets over. Daarmee valt het unieke van de rustdag weg en komen we weer een stukje dichterbij de 24-uurs economie.  
Is het dan nuttig of noodzakelijk dat de winkels op zondag open zijn? De winkels zijn door de week meer dan voldoende open en nut en noodzaak is er dus niet.  Dat wordt ook bevestigd door de winkeliers die bewust hun winkel dicht houden op koopzondagen. Uit meerdere gesprekken die ik het afgelopen jaar met hen voerde, blijken geen principiële, maar praktische overwegingen hieraan ten grondslag liggen. Men wil die dag graag voor het gezin houden en de praktijk leerde hen, dat open zijn op zondag geen profijt oplevert maar eerder geld kost. “ik krijg toch alleen maar funshoppers” zo was letterlijk de reactie van één van hen.

Het ontbreken van nut en noodzaak geldt zo mogelijk nog meer voor de supermarkten. Een klein rekenvoorbeeld toont dat aan. Supermarkten zijn meer dan 80 uur in de week open, op een totaal van 168 uur die een week omvat. Dus de helft van de tijd. Houden we ook nog rekening met de nachtelijke uren, dan komen we uit op ongeveer 110 uur effectief beschikbare tijd waarmee de supermarkten dus ca 75% van de tijd open zijn. Wie een fulltime dienstverband heeft, is (rekening houdend met reistijd en eventueel overwerk) ongeveer 55 uur in de week niet in staat zijn boodschappen te doen. Dan blijven er nog zo’n 30 uur over: dat is vijf uur per dag. Dat lijkt mij meer dan voldoende gelegenheid (elke dag weer) om de noodzakelijke levensmiddelen in huis te halen.

Daartegenover staat dat het openstellen van de supermarkten op zondag schadelijk is voor de lokale winkeliers, met name in de food-sector. Want vooral de landelijke grootwinkelbedrijven zijn de drijvers achter de zondagsopenstelling. Waarom? Omdat zij de grootste willen blijven. En welke gevolgen heeft dit: de kleinere winkels, de speciaalzaken, vaak eenmanszaken of met enkele medewerkers, zullen ook op zondag open moeten zijn. Om het hoofd boven water te houden, worden zij gedwongen zeven dagen per week te werken. Als ze dat niet doen, zullen ze het onderspit delven. De lokale bakker, slager, groenteman, etc… zullen een deel van hun omzet weg zien vloeien naar de grote supermarktketens. Mij dunkt, dat die lokale winkelier ons meer lief moet zijn dat de Albert Heijns van deze wereld.
Daarbij komt, dat er ook druk gaat ontstaan op winkelpersoneel dat wel gehecht is aan rust houden op zondag; als het gewoon is dat op zondag de winkel open is, zal er voor hen steeds minder begrip en ruimte zijn om in de detailhandel werkzaam te zijn zonder op zondag te hoeven werken.

Met betrekking tot de evaluatie zoals aangegeven in het voorstel, merken we het volgende op. Het college geeft aan dat de verordening op termijn aangepast ZAL worden als nieuwe ontwikkelingen daar aanleiding toe geven. Wat mijn fractie betreft is het werkwoord ZAL hier niet op zijn plaats. Ook als de omstandigheden wijzigen (zoals bijvoorbeeld een verwachte wetswijziging),  is er wat ons betreft geen enkele reden om de verordening aan te passen, lees te verruimen. De argumenten die wij genoemd hebben mbt nut en noodzaak van de zondag openstelling, maar ook nut en noodzaak van een collectief rustmoment en de belangen van winkeliers, dan wel winkelpersoneel, blijven dan nog steeds recht overeind staan.

Tot slot: het college heeft één kleine verruiming opgenomen, namelijk een geclausuleerde vierde zondag. Wij vinden dat jammer. De winkeliersverenigingen weten ruim van te voren hoe kerst valt in een jaar en kunnen daar met hun aanvraag voldoende op inspelen. Desondanks zullen wij nu niet tegen dit voorstel stemmen in de hoop en verwachting dat de winkeliersverenigingen terughoudend zullen zijn met het vragen om die vierde zondag. Als kerst bijvoorbeeld op woensdag en donderdag valt, zijn wij van mening dat de zondag daarvoor niet persé een koopzondag moet zijn.