Veel van de punten omtrent het beleidsplan heb ik eerder deze avond bij de Toegang al aangegeven. De vragen en opmerkingen over Clientparticipatie, Clientondersteuning, Privacy en Klanttevredenheid hebben net zo goed betrekking op de toekomstige Jeugdhulp.

Wij hebben de achterliggende weken een groot aantal vragen gesteld over het beleidsplan, die overwegend naar tevredenheid zijn beantwoord.

Wel blijven er nog een aantal zorgpunten over. Allereerst is de ChristenUnie-SGP fractie nogal geschrokken van het aantal kinderen die zorg nodig hebben. In het raadsvoorstel wordt gesproken over 9300 jongeren in onze gemeente, terwijl er in de bijlage “Cijfers Jeugdhulp” bijna 1300 indicaties genoemd worden. Hier zitten mogelijk nog doublures in (meerdere indicaties voor hetzelfde kind), maar het blijft een schrikbarend hoog getal. Zeker als we bezien, dat er bijna 700 GGZ-indicaties bij zijn. Daar zullen kinderen tussen zitten, die hulp op medische gronden nodig hebben, maar hoeveel kinderen hadden uit de zorg kunnen blijven als hun omstandigheden beter waren geweest? Het beleidsplan noemt onder andere “Psychische problemen bij de ouders, echtscheiding en conflicten/ruzies binnen het gezin worden gezien als de grootste risicofactoren bij het veilig opgroeien van een kind”. Het beleidsplan benoemt onder de aandachtpunten nadrukkelijk vroegtijdige signalering en preventie? De ChristenUnie-SGP steunt die lijn, in de verwachting dat dit in de toekomst de zorgvraag en aantal indicaties zal voorkomen. Het beleidsplan steekt ook nadrukkelijk in op Eigen Krachten en Eigen Netwerk. En zoals ik al heb aangegeven bij het vorige onderwerp: dat is er niet altijd. De uitvoering zal dus ook realistisch moeten zijn.

Ten aanzien van het toegangsmodel merken we het volgende op:

De beschrijving  over de pilots met de wijkteams heeft ons verbaasd omdat die vooral de huidige WMO-gerelateerde zaken betreffen. Met het oog op de Jeugdhulp moeten de wijkteams feitelijk nog starten. Juist bij de toegang met betrekking tot Jeugdhulp is veel kennis en ervaring nodig om situaties in gezinnen goed in te schatten. De Factsheet Toegang tot Jeugdhulp van beide betrokken ministeries, de VNG en het Nederlands Jeugd Instituut hamert niet voor niets op die kennis.

De insteek met betrekking tot het casusoverleg is prima, waarbij wij ervan uitgaan dat die regie ook gaat over de totale problematiek van een gezin (ook eventueel WMO of participatiewet gerelateerd). Dat stelt wel bijzonder hoge eisen aan de capaciteiten van de regisseur. Hebben we die voldoende beschikbaar? Daarnaast wordt ook hier weer aangegeven dat de regisseur het zorgplan opstelt. Dat zelfde kwamen we ook tegen bij onze vraag naar het Familiegroepsplan, waarbij het college aangeeft dat dit hetzelfde is als het genoemde hulpplan dat “kan worden opgesteld door het sociaal wijkteam”. Juist bij de Jeugdwet is het de bedoeling dat het gezin de mogelijkheid krijgt om daar het initiatief te nemen via het Familiegroepsplan (voor zover zij daartoe in staat zijn). Of zoals genoemd Factsheet het omschrijft: “Een gezin heeft het recht om, samen met de sociale omgeving van de jeugdige, zelf een hulpverleningsplan of plan van aanpak op te stellen, voordat professionals dit voor hen/met hen doen”. Dat roept toch de vraag op wat de visie van het college nu is omtrent dit Familiegroepsplan .

De proeftuinen Jeugdzorg steken vooral in op flexibel en laagdrempelig en bij voorkeur zoveel mogelijk via de 1e lijn. Dat is op zich een mooi streven, maar dat mag niet leiden tot onnodig weghouden van de 2e lijn waarmee de problematiek mogelijk verergerd.  

Met betrekking tot het versterken van de verbinding met het onderwijs heeft de ChristenUnie-SGP al eerder aangegeven, dat dit niet exclusief met het VLC zou moeten gebeuren, maar zeker ook met het basisonderwijs en de kinderopvang. Al is het maar dat je dan een veel groter bereik hebt. Daarnaast is er in dat geval is echt sprake van vroegsignalering.

Dan nog enkele concrete aandachtpunten:

Allereerst de indicatiestelling. Wij ontvangen signalen dat alle indicaties per 1 januari 2015 aflopen en dat Bureau Jeugdzorg al geruime tijd geen indicaties meer afgeeft die doorlopen na 1 januari. Die signalen ontvingen we ook tijdens de Dag van de Zorgvrager op 20 september jl.  In dat geval moet de gemeente bijna 1300 indicaties gaan beoordelen voor 1 januari? En dat terwijl er nog steeds geen verordening is. Klopt deze informatie? En hoe gaat het college dit probleem oplossen gezien de korte tijd en de beschikbare capaciteit. Wanneer weten ouders waar ze aan toe zijn?

Dan hebben wij in onze vragen ook aandacht gevraagd voor de continuïteit van zorg bij jongeren die 18 jaar worden. Ze vallen dan niet meer onder de jeugdhulp. Hun indicatie stopt. Maar er is mogelijk nog steeds zorg nodig. Het college geeft als antwoord “Door de toegang voor het gehele sociaal domein bij het sociaal wijkteam neer te leggen is een integrale aanpak gewaarborgd”. Op zich begrijpelijk, maar betekent dat dan ook continuïteit, bijvoorbeeld als het gaat de soort zorg en over behoud van dezelfde zorgaanbieder (die vertrouwd is)?  Is dat binnen de contractering van zorgaanbieders ook mogelijk gemaakt?

Tot slot hecht de ChristenUnie-SGP aan keuzevrijheid van zorgaanbieders, zeker waar het kwetsbare kinderen betreft. Dan gaat het vaak om identiteitgebonden zorg omdat ouders graag zorg willen vanuit een instelling of organisatie die de culturele waarden in het gezin niet alleen erkennen, maar vooral ook herkennen. Het college geeft aan dat hier het PGB voor gebruikt kan worden. Maar het zou ook goed zijn als ouders kunnen kiezen voor gecontracteerde identiteitgebonden zorg. Anders zouden ouders met specifieke wensen wat identiteit betreft altijd op een PGB aangewezen zijn. Vandaag zijn als het goed is de contracten getekend, dus de wethouder kan er nu uitspraken over doen. Is bij de contractering hier ook rekening mee gehouden?

Noot: het klopt dat nog niet alle gegevens over clienten bij de gemeente bekend zijn. Door de wethouder wordt ontkent, dat Bureau Jeugdzorg consequent “te kort” indiceert. Dit gerucht gaat al enige tijd rond, maar concrete gevallen zijn de wethouder niet bekend. Wie die toch heeft, wordt dringend verzocht die te melden.