Voorafgaand hebben de fracties hun algemene beschouwingen schriftelijk al ingediend (u kunt die van ons teruglezen via “Algemene Beschouwingen 2017”). Bij de opening van de raad kregen de fracties nog de gelegenheid kort de speerpunten aan te leveren. Fractievoorzitter Wim Stam heeft dat als volgt verwoord.

We zijn nog bijna 10 maanden verwijderd van de verkiezingen voor de volgende raadsperiode. Als we terugkijken naar 2014, de start van deze periode, dan stonden we vlak voor één van de grootste operaties in gemeenteland (de transitie van het sociaal domein), zaten we financieel nog steeds in zwaar weer en zaten we midden in de discussie rondom wel of niet deelnemen aan de DUO+.

De wereld ziet er goed drie jaar later heel anders uit. DUO is afgeblazen, maar ze zijn wel ingestapt in een GR rondom de belastinginning, waar de ChristenUnie-SGP zich grote zorgen over maakt. De transitie lijkt op zich goed verlopen, maar hier en daar vangen we signalen op dat er nog het nodige werk aan de winkel is. En de financiële positie ziet er door een serie, voornamelijk extern veroorzaakte, meevallers een heel stuk rooskleuriger uit.

De ups en downs rondom de gemeentelijke financiën leren ons, dat we sterk afhankelijk zijn van externe factoren en dat we ons daar alleen tegen kunnen wapenen door een robuust en duurzaam financieel beleid. De ChristenUnie-SGP pleit al een aantal jaren voor structurele maatregelen rondom grote investeringen in de infrastructuur. Zeker nu investeringen niet meer direct ten laste van de reserve gaan, maar via een afschrijvingssystematiek de toekomstige exploitaties structureel gaan belasten, moeten we daar nu de voorziening voor nemen: dat is robuust en duurzaam.

Duurzaamheid is vorig jaar nadrukkelijk door Lijst 30-11 aangekaart. Het gevolg is een duurzaamheidsbijeenkomst op initiatief van de VVD met als uitkomst een Spoorboekje Klimaatneutrale gemeente 2040. Een prima stap, maar duurzaamheid is meer dan alleen energiebesparing en duurzame energieopwekking.

Duurzaamheid gaat over het voorkomen dat de kosten van onze keuzes vandaag worden afgewenteld op anderen in tijd of plaats. En dat raakt veel terreinen.

Duurzaamheid is een bijbelse opdracht en dat is voor ons de inspiratiebron. Bijvoorbeeld als de profeten uit naam van de Heere het volk verwijten niet om te zien naar de zwakken in de samenleving zoals in Zacharia 7[1]. En Psalm 8 leert ons dat we het rentmeesterschap over de schepping serieus moeten nemen[2].

Duurzaamheid gaat bijvoorbeeld ook over het diversiteit in het groenbeheer. Daar hebben we in het verleden voor gepleit met het oog op de onmisbare bijenstand. Of over de wijze waarop we de verstening tegengaan en waterberging realiseren nu we steeds meer met hevige regenbuien geconfronteerd worden. Of over het behoud van ons mooie plassengebied en daarbij een natuurlijke wijze van het op peil houden van de visstand.

Duurzaamheid gaat ook over hoe we zoveel mogelijk mensen uit een uitkeringssituatie halen en houden. We constateren dat de toename van de bijstand in De Ronde Venen significant groter is dan het gemiddelde in Nederland. En dat valt niet te verklaren uit de toename van statushouders, want daar heeft heel Nederland mee te maken. Ons pleidooi vorig jaar voor een deltaplan werkeloosheid en voorstellen rondom de verbinding van onderwijs en ondernemers hebben nog geen gehoor gevonden. Maar dat is wel hard nodig. Zeker nu steeds nadrukkelijker grote tekorten aan personeel worden verwacht in de techniek, zorg en ICT. College maak haast om samen met het bedrijfsleven tot inventieve oplossingen te komen, niet alleen voor jongeren, maar ook voor ouderen die vaak al langer werkloos zijn.

Duurzaamheid is ook sterke gezinnen waarin kinderen veilig opgroeien tot zelfstandige burgers om straks de samenleving te dragen. We hebben te maken met een verzorgingsstaat die tegen de grenzen aanloopt en dus wordt er meer van burgers zelf verwacht. Dat kan alleen als we een sterke samenleving hebben. En die bouw je met sterke gezinnen.

Duurzaamheid heeft dus ook te maken het goed houden van relaties zodat kinderen niet de dupe worden van de problemen van hun ouders. Er gaat bijna geen week voorbij of er wordt in de media aandacht besteed aan de impact van scheidingen op de betrokken kinderen. Gelukkig zien we het besef nu ook in onze gemeente, getuige de passage in de programmarekening 2016 over het CJG symposium vorig jaar september. We zien uit naar concrete maatregelen gericht op “voorlichten, informeren en bewustwording”.

Duurzaamheid gaat ook over de gezondheid van onze jeugd, zeker waar het drank- en drugsgebruik betreft. Door dat gebruik vergooien onze jongeren hun eigen kansen in de toekomst op een gezonde en zelfstandige rol in de samenleving; college maak hier werk van.

Duurzaamheid heeft ook te maken met de zorg voor kwetsbaren. Dat kunnen mensen met een arbeidsbeperking zijn. Of chronisch zieken en gehandicapten, die vaak daardoor ook financieel beperkt zijn. Of mensen in de schulden, vaak ook doordat we onze samenleving wel erg complex hebben gemaakt (we verwijzen naar de recente publicatie in Binnenlands Bestuur). Of mensen in een mantelzorgsituatie. Maar ook de ouderen in onze gemeente, die door de sluiting van de verzorgingshuizen, sneller vereenzamen. We zullen snel met oplossingen moeten komen om hier passende woonvoorzieningen voor te realiseren en wat ons betreft is dat een speerpunt bij de behandeling van de Woonvisie.

Over een aantal van deze thema’s dienen wij moties en een amendement in namelijk:

Amendement “Bestedingsmogelijkheden Kadernota 2018”

1.  Bij de uitwerking naar een meerjarenbegroting met de volgende uitgangspunten rekening te houden:

     a) terugdraaien van de extra OZB verhoging ter dekking van de uitvoeringskosten in het sociaal domein waartoe in 2015 is besloten bij de vaststelling van de Programmabegroting 2016

     b) Van de inkomsten uit precario jaarlijks € 1,0 miljoen in te zetten voor een tijdelijke teruggave aan de inwoners tot 2022 en het restant te gebruiken voor het afdekken van toekomstige kapitaallasten voor de investeringen in wegen.

     c) voor die teruggave een voorstel te doen waarbij alle huishoudens daarin delen, volgens een verdeelsleutel waarin gedifferentieerd wordt tussen eenpersoons en meerpersoonshuishoudens.

Motie “Ondersteuning chronisch zieken en gehandicapten”
Bij de uitwerking van de kadernota met voorstellen te komen om de aanvraagruimte voor deze doelgroep zodanig te verruimen dat de besteding dichter bij het oorspronkelijke bedrag rijksbudget komt.

Motie “Drugsbeleid”
Voor de begrotingsbehandeling de raad een gedegen analyse van de problematiek gecombineerd met een voorstel voor intensivering van de preventie en ontmoediging van drugsgebruik (inclusief eventuele financiële consequenties) voor te leggen.

Motie “Ontwikkeling Bijstand” (samen met PvdA/GL/LS)
Voor de behandeling van de begroting 2018 deze stijging te onderzoeken en te verklaren en bij de begroting aan te geven welke maatregelen het college voorstelt te nemen om deze ontwikkeling te keren.

Motie “Inwoners initiatieven” (samen met L8K)
Een platform “Inwoners Initiatieven” te ontwikkelen waarvoor het voor initiatiefnemers structureel makkelijk gemaakt wordt om initiatieven voor te stellen of in te dienen, hierover met de gemeente of andere partijen te sparren en zo mogelijk in samenwerking met de gemeente of andere partijen een initiatief tot ontwikkeling kan brengen.

De genomen stappen uiterlijk december 2017 aan de raad te rapporteren en een plan van aanpak Inwonersinitiatieven aan te bieden aan de raad..

Naschrift: Bij de aanvang van de behandeling vroeg de voorzitter van de raad of ze een terugblik op de lopen de periode wilden geven en of zij dachten tevreden te zullen zijn bij afloop van deze raadsperiode in maart 2018. Wim Stam heeft daarop gereageerd, daar niet tevreden over te zijn en vooral teleurgesteld in de houding van de coalitie. Hoewel men vorig jaar beweerde open te staan voor goede ideeën, blijkt daar in de praktijk niets van en wordt de oppositie met dictaten van gezamenlijk ingediende moties en amendementen geconfronteerd. Als voorbeeld noemde hij de amendementen van de ChristenUnie-SGP over de bestemmingsreserve wegen, ruim van te voren aangekondigd en ingediend. De coalitie komt vervolgens enkele uren voor aanvang van de raad met eigen amendementen. In de tussentijd neemt men niet de moeite om daar met ons over te spreken. Deze kritiek werd door enkele coalitiepartijen wel ter harte genomen, waardoor er toch in de rest van de twee avonden constructief overleg plaatvond.

Ons amendement hebben we uiteindelijk ingetrokken omdat er tevens een motie en een amendement van de coalitie werd ingediend met een vergelijkbare strekking. Die hebben we gesteund. Alle vier onze moties werden helaas verworpen, deels door de coalitie, deels door coalitie en D66.

Wat wel van groot belang is, is dat we bij de behandeling van de nota Reserves (werd in dezelfde raadsvergadering behandeld) een amendement hadden ingediend, om voor de grote infrastructurele investeringen (wegen en bruggen) een bestemmingsreserve aan te leggen. Doel daarvan was om de toekomstige afschrijvingen daaruit te financieren. De ChristenUnie-SGP heeft in de afgelopen twee jaar meerdere keren hier haar zorg over geuit. Kort voor de raadsvergadering diende de coalitie drie amendementen in, met eveneens met het doel om over-investering te voorkomen en om voldoende reserve te hebben voor toekomstige afschrijvingslasten. Na beraad met de coalitie en PvdA/GroenLinks/LokaalSociaal hebben we ervoor gekozen om ons voorstel voor die bestemmingsreserve in te trekken en de voorstellen van de coalitie te steunen. U kunt dat ook teruglezen in ons persbericht “ChristenUnie-SGP blij met resultaat over Duurzaam Financieren”