Vorig jaar was het financieel perspectief uitermate somber met nog steeds een dreigend ravijnjaar. De extra rijksbijdragen, geven wel lucht, maar is tijdelijk. Uitstel van executie? Ik kom daar straks op terug.

Vorig jaar bij de kadernota was het nieuwe kabinet nog niet aangetreden en is inmiddels al weer gesneuveld. Het conflict in het midden oosten is er niet minder op geworden en de sfeer hierover in eigen land wordt steeds grimmiger. En ook het conflict in Oekraïne komt maar niet tot een einde waarbij de dreiging uit het oosten groter wordt. Het kabinet roept op tot vergroting van de weerbaarheid en dat is verstandig. Daarom steunen wij ook van harte de motie van D66 die zich hierop richt.

Daarnaast zien we dat ook de problemen in eigen land er niet minder op worden. Er is nog steeds een groot woningtekort en de signalen staan op rood. Fijn dat in onze gemeente diverse bouwplannen nu echt van de grond komen. Bij deze een compliment voor dit college op hun inzet hierop. Wel maken wij ons zorgen over het bouwprogramma. We horen steeds meer dat vooral senioren in de knel zitten. Ze wonen, vaak als alleenstaande, in een te grote woning en kunnen niet naar een bv beter passend appartement omdat die er niet zijn, of veel te duur zijn, of (in geval van huur) de huurprijs fors hoger is dan wat men nu betaald. En dit probleem zal met het oog op de vergrijzing eerder toenemen dan afnemen.

Wat mij ook altijd verbaast, is dat de prijs van een appartement zo ongeveer gelijk is aan een eengezinswoning, terwijl je op dezelfde vierkante meter grond niet 1, maar 3, 4 of 5 woningen bouwt. Daar moet toch ruimte zitten om meer betaalbare woningen te bouwen?

In het verkiezingsdebat van 2022 heb ik het gebrek aan mantelzorg als mijn grootste zorg voor de komende decennia benoemd. Dat leidt niet alleen tot meer eenzaamheid, maar ook tot grotere gezondheidsrisico’s. Om die reden zijn wij warm voorstander van het concept “Wonen met centrale ontmoetingsruimte”.

Maar degenen die dan mantelzorg verlenen of als vrijwilliger hun bijdrage leveren aan de samenleving, moeten dan ook gewaardeerd worden. Om die reden vinden we het reduceren van het mantelzorgcompliment geen goed signaal.

Voor de inzet van de informele zorg en het vrijwilligerswerk is wel goede afstemming nodig. En we moeten niet alles van de overheid verwachten. Tegelijk moet die overheid die rol wel zo goed mogelijk faciliteren. En zorgen dat er goede aansluiting is van formele en informele zorg. Een voorbeeld; de huishoudelijke hulp staat onder druk en vanuit het veld hoor ik dat men soms dingen doet die eigenlijk niet bij het takenpakket horen, maar de betreffende inwoner heeft geen netwerk of mantelzorger. Ga het gesprek aan met deze professionals en kijk hoe we met vrijwilligersorganisaties die match kunnen maken. Ik las een interessante uitspraak op het recente VNG congres: “bouw sociale woonvormen, versterk de zorgzame buurten en ontwikkel een visie voor een samenleving waarin niet direct voor alles professionele hulp hoeft te worden ingeschakeld”. Hoe denkt het college hierover en hoe kunnen we daar in de komende jaren invulling aan geven?

Jeugd en opvoeding heeft altijd onze aandacht. Mooi dat u het ondersteuningsaanbod in kaart gaat brengen, maar waar kijkt u dan naar. Wij verwachten dat dit breed gaat en dat naast scholen, sportvoorzieningen, buurthuizen, en vrijwilligersorganisaties ook kerken hierbij betrokken zijn. Daar vind al heel veel jeugdwerk plaats wat vaak niet bekend is.

Waak bij jeugdzorg voor problematisering, vaak nog eerder bij ouders dan de jongere zelf. Focus op die ouders, waarbij wat ons betreft ook moderne middelen als webinars en podcasts een rol kunnen spelen. Hun rol en verantwoordelijkheid is wat ons betreft de sleutel om de jeugdzorgbehoefte terug te dringen. Preventie is bezuinigen op de kosten van de toekomst.

Ik zeg dit, geïnspireerd door heldere gedachten in de Bijbel zoals Paulus aan Timotheus schrijft over de zorg die de samenleving aan weduwen moet geven, maar niet nadat kinderen en kleinkinderen eerst voor ouderen in de familie zorgen; “want zo bedanken ze de oude mensen voor wat deze vroeger voor hén hebben gedaan.” of de vele wijze lessen voor jongeren die we in bijvoorbeeld Spreuken en Prediker vinden: “Als je jong bent, geniet dan van je jeugd. Doe wat je graag wil doen. Maar weet wel dat God zal oordelen over alles wat je doet.  Maak dus geen ruzie en zorg dat je gezond blijft. Bedenk dat je jeugd voorbijgaat: het is maar lucht“.

Dan tot slot de financiën, we behandelen per slot van rekening de kadernota.  We zijn kritisch op de voorgestelde OZB verhoging, ook al heeft het college daar nu een klein beetje vanaf gehaald. Maar gezien de forse verhoging vorig jaar bij woningen en eerder al bij niet-woningen, zouden wij dit toch graag verder beperken tot een stijging van 5%. Daarvoor dienen we dus een amendement in.

Maar daarmee zijn we er niet. Het college heeft ons een uitgebreid rapport met sturingsmogelijkheden, compleet met detailbestand, beschikbaar gesteld. Door de meicirculaire is de druk er wat vanaf, maar we moeten niet opnieuw tijd verspillen richting 2028. Onze structurele lasten en baten zijn nog steeds niet in balans, en dus is er werk aan de winkel. Het meest resultaat is te halen in de posten met wettelijke verplichtingen of contractuele afspraken; dat is 90% van onze begroting. Daar moeten we dus ook de toekomstige bezuinigingen zoeken, maar dat kun je niet vlak voor 2028 doen. We moeten daar aankomend jaar besluiten over nemen. Voor zover we daar zelf geen deel van uitmaken, zullen we een toekomstige coalitie aanjagen om hier vroegtijdig naar te kijken om zo de structurele financiën in evenwicht te brengen, en liefst tot een kleine plus te brengen.

Zie ook het bericht met onze uitgebrachte stemmen