We openden onze vorige algemene beschouwingen met de stelling dat we in bijzondere tijden leven; net uit de corona crisis maar met een ingrijpende oorlog aan de rand van Europa. Die oorlog is nog gaande, de naweeën van Corona zien te terug bij Long-Covid patiënten en ondernemers die financieel in de knel komen. Daarboven op komen nog de ontwikkelingen van enerzijds een groot tekort aan personeel in vele sectoren en veel wantrouwen bij de burgers richting de politiek. De recente statenverkiezingsuitslag toont dat ook aan.

Hoe geven we daar antwoord op: college, hoe gaat u werken aan herstel van vertrouwen? Wat de ChristenUnie-SGP betreft komt dat neer op goed, veelvuldig en op diverse manieren informeren. Maar ook het eerlijke verhaal vertellen; en uitleggen als iets niet kan. Ga het gesprek aan met de inwoners. En zorg dat de regels en de resultaten begrijpelijk zijn. We hebben ons land met de vele wetten en regels ook razend complex gemaakt. De burgers zien door de bomen het bos niet meer en de soms gebrekkige uitvoering en communicatie voedt het wantrouwen. Ingewikkeldheid werd door het college genoemd als oorzaak van noodzakelijke capaciteitsuitbreiding. Deels is dat een Haags gebeuren, maar ook onze gemeente kan in haar communicatie, beleid, verordeningen, uitvoeringsregels en beschikkingen streven naar eenvoud en duidelijkheid.

We hebben vorig jaar ook onze zorg geuit over de langjarige impact van onze investeringsplannen. De ChristenUnie-SGP heeft daar oplossingen voor aangedragen. We noemden dat het “Jozef-advies;  duurzaam financieren. In de periode 2023-2040 gaan we per jaar meer dan nu aan kapitaalslasten uitgeven; totaal ongeveer 20 miljoen extra. En de investeringen in bijvoorbeeld maatschappelijk vastgoed en het gemeentehuis zit daar nog niet eens in. Daar is geen dekking voor, maar we wentelen dat af op toekomstige generaties om daar ruimte voor de vinden in hun begrotingen. Het college maakt nog steeds niet duidelijk hoe zij met dit knelpunt om wil gaan. Dat vinden we teleurstellend. Daarbij speelt, dat wat ons betreft de weerstandsreserve van 10 miljoen ook omhoog moet; de risico-paragraaf in de jaarrekening 2022 geeft dat ook aan.

Wonen is een permanent zorgpunt. Gelukkig staan er een aantal projecten op stapel. Maar de nood is hoog en acuut. Interessant is dat de minister enkele duizenden flexwoningen in voorraad heeft. De ChristenUnie-SGP heeft met haar woonplan een paar jaar geleden ook suggesties gedaan voor flexwoningen. We begrijpen dat het college hier nog steeds wel naar kijkt, maar het lastig vind. Wij zouden het willen zoeken in kleinschalige binnenstedelijke locaties. Kan het college daar wat mee?

Het is stil rondom de jeugdzorg. Nog maar een paar jaar geleden rezen de kosten de pan uit, hadden we enorme wachtlijsten, en nu? De kadernota benoemd het summier in punt 2.7. Wij zijn erg benieuwd hoe u het beleid gaat herijken, hoe u de analyse van het gevoerde beleid, de achtergronden van de jeugdzorg vraag en de juiste aanpak voor een herijkt beleid maakt? Opnieuw bepleiten we de noodzaak van coaching van jonge gezinnen om relatieproblemen te voorkomen wat de kansrijke start vergroot.

De ChristenUnie-SGP is positief over de doelstellingen ten aanzien van veiligheid en de versterking van het handhavingsbeleid. Wat dat laatste betreft, wil de ChristenUnie-SGP dat het college de raad actief op de hoogte houdt van de resultaten. Ook de aandacht voor mensenhandel, in de brede betekenis, spreekt ons zeer aan. Ook hier zijn we benieuwd naar de resultaten.

Een ander onderwerp, wat ook veiligheid raakt, is het mobiliteit en verkeersplan. Daarbij zien we graag ook brede aandacht voor de fiets. In het verleden is daar vaak over gesproken, met name ook over “Voorrang voor de Fiets”. Op een aantal plekken is dat gerealiseerd, maar er zijn plekken waar nog werk aan de winkel is; wij rekenen erop, dat dit in de plannen meegenomen wordt.

Waar wij ook blij mee zijn, is de aandacht voor de Vrijkomende Agrarische Bebouwing en de koers die dit college hier wil varen. De beantwoording van de wethouder in de commissie, om meer ruimte te zoeken dan de provincie nu geeft, is ons uit het hart gegrepen.  

Dit college wil werk maken van Kunst, cultuur en monumenten. Op zich kunnen we ons daarin vinden, want dat is de afgelopen jaren wel verwaarloosd. Maar kom eerst met een goed plan en laten we daarna kijken welke middelen daarbij nodig zijn. Nu bijvoorbeeld het budget voor monumenten verviervoudigen is wel een heel grote stap.

In de opening noemden we al, het tekort aan personeel. Het college vraag in totaal ruim 3 miljoen extra middelen. De ChristenUnie-SGP heeft daar aarzeling bij. We begrijpen de motivatie wel, maar het is ook de vraag of alles wat we nu doen of willen doen ook noodzakelijk is. De problemen ontstaan vanaf 2026. Het college doet daar nogal laconiek over met de verwachting dat er wel extra structurele rijksmiddelen zullen komen.  Wij delen dat optimisme niet. Graag horen we van het college aan welke beperkingen men denkt als die rijksbijdrage inderdaad gaat tegenvallen.

Tot slot, het oordeel over deze kadernota. Op zich zijn wij best positief over de kadernota, hoewel we ons afvragen of het ambitieniveau past bij de beschikbare middelen. Vooral de forse stijging van de bedrijfsvoering kosten vinden we zorgelijk. Wat wij lastig vinden, is het ontbreken van een helder onderbouwing van de beleidsontwikkelingen en autonome ontwikkelingen (tabellen C en D) t.o.v. de beleidsdoelen. Daarom willen we van dit college bij de begroting een betere onderbouwing van die beleidsontwikkelingen en de daarbij gevraagde budgetten. Als het college ons dan kan toezeggen, zullen we dit raadsvoorstel ondersteunen, waarbij we een voorbehoud maken voor een fiat op de investeringen bij de begrotingsbehandeling.

Rest mij om dit college en de organisatie veel wijsheid en zegen toe te wensen bij het uitvoeren van haar taken.